EVLAT EDİNMENİN SONUÇLARI

Evlat edinme kararı sonucunda evlat edinen ile evlat edinilen arasında yapay bir soybağı kurulmaktadır. Evlat edinmenin çeşitli hukuki sonuçları bulunmaktadır.

Evlat edinme işleminin hükümleri, hukuki sonuçları Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 314. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

“Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer.

Evlâtlık, evlât edinenin mirasçısı olur.

Evlâtlık küçük ise evlât edinenin soyadını alır. Evlât edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlâtlık, evlât edinilme sırasında dilerse evlât edinenin soyadını alabilir.

Eşler tarafından birlikte evlât edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlât edinen eşlerin adları yazılır.

Evlâtlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlâtlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlât edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlâtlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.

Evlât edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlâtlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.”

Bu düzenlemede belirtilen evlat edinmenin sonuçları ayrıntısıyla şöyledir:

1-Soyadı

TMK’nun 314/3. maddesi gereğince evlat edinilen 18 yaşından küçük çocuk ise evlat edinenin soyadını alacaktır. Yani evlat edinme kararının kesinleşmesiyle birlikte çocuk evlat edinenin soyadını taşımaya başlar, nüfus kayıtlarındaki çocuğun eski soyadı evlat edinenin soyadı ile değiştirilir.

Ancak evlat edinilen 18 yaşından büyük ise bu durumda evlat edinenin seçimlik hakkı bulunmaktadır. Evlat edinilen ergin olduğu için isterse eski soyadını taşımaya devam eder isterse evlat edinenin soyadını alır. Bu tamamen evlat edinilen erginin isteğine kalmıştır.

Eğer evlat edinilen ergin erkek kişi evlat edinenin soyadını taşımak isterse ve bu kişi evli ise karısının ve çocuklarının da soyadı değişecektir. Yani ergin erkek, eşi ve çocukları evlat edinenin soyadını alacaktır.

Eğer evlat edinilen ergin kadın evlat edinenin soyadını taşımak isterse ve evli ise kocasının soyadını taşımaya devam eder. Ancak boşandığı takdirde evlat edinenin soyadını taşır.

2- İsim

Evlat edinme sonucunda evlat edinilen çocuğun ismi değiştirilebilir mi?

TMK’nun 314/3. maddesi gereğince evlat edinilen 18 yaşından küçük çocuk ise evlat edinenin isterse çocuğa yeni bir isim verebilecektir.

3-Vatandaşlık

Evlat edinme işlemi sonucunda çocuk vatandaşlık kazanabilir mi? Yabancı bir çocuk evlat edinildiğinde Türk vatandaşı olur mu?

Çocuğun evlat edinilmesi onu doğrudan doğruya Türk vatandaşı yapmaz. Yani yabancı bir çocuk bir Türk tarafından evlat edinildiğinden doğrudan Türk vatandaşı olamaz.

Ancak çocuk vatansız ise veya annesi babası bulunmaz ya da nerede olduğu bilinmez ise bir Türk tarafından evlat edinildiğinde Türk vatandaşı olur.

4-Hısımlık (Akrabalık)

Evlat edinme kararı ile evlat edinen ve evlat edinilen arasında yapay bir hısımlık kurulmaktadır. Bu hısımlık sadece evlat edinen ve evlat edinilen arasında doğar. Yani evlat edinenin akrabaları ile evlat edinilen arasında hısımlık olmaz.

Evlatlığın çocuğu olduğu takdirde bu çocuk ile evlat edinen arasında da hısımlık olmaz.

Benzer şekilde evlat edinen bir çocuğu var ise veya evlat edinmeden sonra çocuğu olur ise bu çocuk ile evlat edinilen arasında da hısımlık olmaz. Yani bu kişiler hukuken kardeş olarak kabul edilmez.

5-Nüfus Kayıtları

TMK’nun 314/5. maddesi gereğince ayırt etme gücüne sahip olmayan çocuk eşler tarafından birlikte evlat edinilirse çocuğun nüfus kaydına anne ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları yazılır.

Yani bir bebek eşler tarafından birlikte evlat edinilirse nüfus kayıtlarında bebeğin anne ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin isimleri yazılır.

6-Mirasçılık

Mirasçılık konusu TMK’nun 500. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre “Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar.”

Bu maddeye göre evlat edinme işlemi sonucunda evlat edinilen, evlat edinenin mirasçısı olur. Hatta evlat edinilenin altsoyu da (çocukları, torunları ) evlat edinene mirasçı olur.

Ancak bu mirasçılık tek yönlüdür. Yani evlat edinen, evlatlığın mirasçısı olamaz.

Evlatlık gerçek anne babasının mirasçısı olabilir mi? Evlatlık gerçek anne babasından gelecek mirası kazanır mı kaybeder mi?

TMK’nun 500. maddesi gereğince evlatlık hem gerçek anne babasının (ailesinin) mirasçısı hem de evlat edinenin mirasçısı olur. Yani evlat edinme işlemi sonucunda kişinin kendi ailesindeki miras hakkı kaybolmaz, devam eder.

7-Evlenme Yasağı

TMK’nun 129. maddesinin 1/3. bendine göre “Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında” evlenmek yasaktır.

Burada kastedilen; evlat edinen ile evlatlık birbiriyle evlenemez. Evlat edinen, evlatlığın altsoyu yani çocuğu, torunu ve evlatlığın eşi ile evlenemez. Benzer şekilde evlatlık, evlat edinen altsoyu yani çocuğu, torunu ve evlat edinenin eşi ile evlenemez.

8-Velayet Ve Bakım Yükümlülüğü

TMK’nun 314/1. maddesi gereğince “Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer”.

Yani evlat edinme işlemi sonucunda gerçek anne babanın çocuk üzerindeki velayet hakkı kalkar. Evlat edinen evlatlığın velayetine sahip olur. eğer eşler birlikte evlat edinmişler ise velayet hakkını eşler birlikte kullanır.

Evlat edinenin velayet hakkının kapsamı anne babanınkiyle aynı olduğu için evlat edinenin evlatlığın mallarını yönetme, malları kullanma hak ve yetkisi vardır.

Çocuk evlat edinildiğinde gerçek anne ve babası ile görüşebilir mi? Evlatlık ile gerçek anne baba arasında kişisel ilişki, görüşme kurulabilir mi?

Evlatlık ile gerçek anne ve babası arasında istenildiği takdirde kişisel ilişki kurulması mümkündür. Yani anne baba evlatlık verdiği çocuğu ile görüşebilir.

Evlat edinme sonucunda velayet evlat edinene geçtiği için çocuğun bakım yükümlülüğü de evlat edinene geçer.

9-Nafaka Yükümlülüğü

Evlatlık ve evlat edinen arasında TMK’nun 364. maddesinde düzenlenen yardım nafakası yükümlülüğü söz konusudur. Yani şartlar oluştuğu takdirde evlat edinen evlatlığa, evlatlık da evlat edinene yardım nafakası vermekle yükümlüdür.

10-Evlat Edinmeyle İlgili Bilgi Belge Ve Kayıtların Gizliliği

TMK’nun 314/6 maddesi gereğince “Evlât edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlâtlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.”

Yani evlat edinme ile ilgili bilgi ve kayıtlar gizlidir. Ancak mahkeme kararı ile veya evlatlığın isteği üzerine kayıtlar açıklanabilir.

Ankaranın başarılı ve deneyimli boşanma avukatlarından olan Avukat Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi olarak bu yazımızda, evlat edinmenin sonuçları konusu ele alınmıştır. Tarafların hak kaybına uğramaması ve bu zorlu süreci daha iyi atlatabilmeleri için eşler arasındaki uyuşmazlıkların alanında uzman avukatlarla birlikte gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu aşamada Ankara Boşanma Avukatı Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi bilgi ve tecrübesiyle hukuki sorunlarınızın çözümünde danışmanınız ve desteğiniz olacaktır.