EVLATLIK İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASI

Evlat edinme mahkeme tarafından verilen bir karar üzerine gerçekleşir.

Bu yazımızda; evlatlık ilişkisinin sonradan kaldırılması mümkün müdür? Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektiren sebepler, nedenler nedir? Evlatlık ilişkisi nasıl kaldırılır? Evlatlık ilişkisinin kaldırılması kim tarafından istenebilir? Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını istemek için belirli bir süre var mıdır? Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının sonuçları nelerdir? gibi birçok kişinin aklına takılan soruların yanıtlarına yer vereceğiz.

1- Evlatlık ilişkisinin sonradan kaldırılması mümkün müdür?

Türk Medeni Kanunu’na göre (TMK) mahkeme tarafından kurulan evlatlık ilişkisinin şartları gerçekleştiği takdirde kaldırılmasına olanak tanınmıştır. Yani evlat edinen ile evlat edinilen arasında kurulan evlatlık ilişkisi sonradan kaldırılabilir.

2- Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektiren sebepler nelerdir?

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına neden olan sebepler ikiye ayrılır.

Birinci neden; rızanın bulunmamasıdır.

TMK’nun 308/2. maddesine göre “Ayırt etme gücüne sahip olan küçük, rızası olmadıkça evlât edinilemez.” Yani ayırt etme gücü bulunan küçüğün evlat edinme işlemine rıza gösterip göstermediği konusunda beyanının alınması gerekli olup ancak rızası var ise evlat edinme işlemi gerçekleşebilecektir.

TMK’nun 309/1. maddesi gereğince “Evlât edinme, küçüğün ana ve babasının rızasını gerektirir.”.Yani küçüğün evlat edinilebilmesi için anne ve babasının rızasının alınması gereklidir.

TMK’nun 313. maddesi gereğince “…Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir…”. Yani evlat edinilmek istenilen kişi evli ise ancak eşi rıza gösterirse evlat edinilebilecektir.

Yine TMK’nun 313. maddesi gereğince ergin ve kısıtlılar da ancak rızaları bulunduğu takdirde evlat edinilebilecektir.

Evlat edinme işleminde rızası alınması gereken kişilerden herhangi birinin rızası alınmadığı takdirde evlat edinme işlemi kaldırılabilir.

İkinci neden; diğer noksanlıklardır.

Eğer evlat edinme için gerekli olan şartlardan birinde eksiklikler var ise evlat edinme işlemi kaldırılabilir. Küçüklerin evlat edinilmesi için gerekli olan şartlar ve ergin ile kısıtlıların evlat edinilmesi için gerekli olan şartlara diğer yazılarımızda ayrıntısıyla yer verilmiştir.

3-Eksikliklerin bulunduğu her halde evlatlık ilişkisi kaldırılır mı?

Hayır. TMK’nun 318. maddesi gereğince “Noksanlıklar bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilemez. “ .Yani başta bulunan eksiklikler sonradan tamamlanmışsa veya sadece şekle ilişkin noksanlık var ve bu nedenle evlatlık ilişkisinin kaldırılması evlatlığın menfaatini ağır şekilde zedeleyecekse evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına karar verilemez.

4-Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını kim isteyebilir?

TMK’nun 318/1. maddesi gereğince evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektiren nedenler mevcutsa Cumhuriyet savcısı veya her ilgili evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.

5- Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını istemek için belirli bir süre var mıdır?

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını istemek için belirlenmiş hak düşürücü süreler mevcuttur. TMK’nun 319. maddesine göre “Dava hakkı, evlâtlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl geçmekle düşer.”.Yani evlatlık ilişkisinin kaldırılması için dava açmak isteyen ilgili evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebini öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde bu davayı açmalıdır.

6- Evlatlık ilişkisi nasıl kaldırılır?

Evlatlık ilişkisi mahkeme tarafından kurulur ve açılacak dava sonucunda yine mahkeme tarafından kaldırılabilir.

7- Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının sonuçları nelerdir?

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasıyla birlikte evlatlık ilişkisi nedeniyle doğan hukuki sonuçlar ortadan kalkar.

Yani eğer evlatlık evlat edinenin soyadını almış ise tekrar eski soyadını alır. Evlatlık ilişkisi kalkınca artık evlatlık evlat edinenin mirasçısı olmaz. Evlatlık, evlat edinenin velayeti altından çıkar. Hatta evlatlık ile evlat edinen arasında olan evlenme yasağı da kalkar.

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının sonuçları geçmişe etkili değildir, geleceğe etkilidir. Bu nedenle evlatlık ilişkisi devam ederken verilen nafakalar, bakım yükümlülüğünün yerine getirilmesi için yapılan masraflar geri istenemez.

8-Evlatlık ilişkisi kaldırılınca evlatlık gerçek anne babasının velayeti altına mı girer?

Hayır. Evlatlık ilişkisinin kaldırılması sonucunda çocuk doğrudan gerçek anne babasının velayeti altına girmez. Buna hakim karar verecektir. Hakim çocuğa vasi atayabileceği gisi çocuğu gerçek anne babasının velayeti altına da sokabilir.

Ankaranın başarılı ve deneyimli boşanma avukatlarından olan Avukat Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi olarak bu yazımızda, evlatlık ilişkisinin kaldırılması konusu ele alınmıştır. Tarafların hak kaybına uğramaması ve bu zorlu süreci daha iyi atlatabilmeleri için eşler arasındaki uyuşmazlıkların alanında uzman avukatlarla birlikte gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu aşamada Ankara Boşanma Avukatı Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi bilgi ve tecrübesiyle hukuki sorunlarınızın çözümünde danışmanınız ve desteğiniz olacaktır.