VESAYET NEDİR?

1-Vesayet Nedir?

18 yaşından küçükler kural olarak anne babalarının velayeti altındadır. Ancak anne babanın her ikisinin de ölmesi veya küçüğün velayetinin anne babasından alınmasına karara verilmesi durumunda ne olacaktır? Çocuğun korunması, bakımı, hukuki işlerde temsil edilmesi gibi her türlü konuda menfaatini koruyan bir kuruma ihtiyacı vardır.

18 yaşından büyük kişiler reşit olduklarından dolayı kural olarak fiil ehliyetine sahiptir. Reşit kişiler kendi iradeleriyle hukuki işlem yapabilir, hak elde edip borç altına girebilir. Ancak reşit olan bir kişi çeşitli sebeplerle kendisini ve mallarını yönetmekten aciz olabilir. Bu kişinin korunmaya alınması kişinin kendi menfaatinedir. Çeşitli sebeplerle kişinin kısıtlanmasına karar verilebilir. Bu durumlarda kısıtlanan bireyin korunması, bakımı, hukuki işlerde temsil edilmesi gibi her türlü konuda menfaatini koruyan bir kuruma ihtiyacı vardır.

18 yaşından küçük velayet altında bulunmayan çocukların ve kısıtlanmasına karar verilen reşit kişilerin hem kendilerinin hem de mallarının korunması ve temsil edilmesi için Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) düzenlenen kuruma vesayet denir.

2-Velayet İle Vesayet Arasında Benzerlik Var Mıdır?

Velayet ve vesayet kurumunun amaçları arasında çok büyük benzerlik vardır. Hem vesayet hem de velayet kurumunun amacı vesayet ya da velayet altında bulunan kişiyi ve mallarını korumak ve onu temsil etmektir.

Her iki kurum arasındaki benzerlik nedeniyle vesayet hakkındaki hükümler kıyasen velayet hakkında da uygulanır

3- Velayet İle Vesayet Arasında Ne Fark Vardır?

Velayet ve vesayet kurumunun amaçları büyük oranda benzer olsa da iki kurum arasında birçok farklılık bulunmaktadır. Velayet ve vesayet arasındaki farklar şunlardır:

-Velayet kural olarak 18 yaşından küçük çocuklar, istisnaen 18 yaşından büyük kısıtlanmış erginler için söz konusudur. Vesayet kural olarak 18 yaşından büyük kısıtlanmış erginler, istisnaen 18 yaşından küçük velayet altında bulunmayan çocuklar için söz konusudur.

-Velayet sadece anne babaya tanınmış bir hak ve yükümlülüktür. Vesayette ise böyle bir sınırlama yoktur. Kanunda belirlenen şartlara sahip olan her kişi vasi olarak atanabilir.

-Velayet hısımlığa dayanan ve kural olarak çocuğun doğumuyla kendiliğinden olan bir kurumdur. Vesayet ise kendiliğinden doğmaz, mahkeme kararı ile kurulur.

-Veliye yüklenen görev ve sorumluluklar, vasiye yüklenen görev ve sorumluluklardan fazladır.

-Veliye tanınan hak ve yetkiler vasiye tanınan hak ve yetkilerden fazladır.

-Veli çocuğun temsilcisi olarak yapacağı hukuki işlemlerden önce kural olarak hakimden izin almak zorunda değildir. Ancak vasi çocuğun temsilcisi olarak yapacağı kanunda belirlenen hukuki işlemlerden önce vesayet makamından ve bazen denetim makamından izin almak zorundadır.

-Velinin çocuğun mallarını kullanma hakkı vardır. Vasinin ise kısıtlının mallarını kullanma hakkı bulunmamaktadır.

– Veli kural olarak çocuğun mallarının yönetimiyle ilgili hesap ve teminat vermek zorunda değildir. Vasi ise kısıtlının mallarının defterini tutmakla yükümlüdür. Ayrıca belirli dönemlerde bu konuda rapor düzenleyerek vesayet makamına sunmak zorundadır. Vesayet makamı sulh hukuk mahkemesi, denetim makamı ise asliye hukuk mahkemesidir.

-Vesayet makamının vasi üzerinde denetim ve kontrol hakkı vardır. Veliyi kontrol eden ve denetleyen bir kurum kural olarak bulunmamaktadır.

-Veli çocuğun mallarıyla ilgili işlemlerde çocuğun görüşünü ve oyunu almak zorunda değildir. Oysa en az 16 yaşını doldurmuş olan kısıtlı ayırt etme gücüne sahipse vasi, kısıtlının mallarıyla ilgili işlemlerde kısıtlının görüş ve oyunu almak zorundadır.

-Çocuğun mallarından bakımı ve eğitimi için harcanan miktardan arta kalanı aile ihtiyaçlarının karşılanması için harcanabilir. Oysa vesayette kısıtlının gelirinin fazlası vasiye harcanamaz.

-Veli velayet görevini yerine getirdiği için herhangi bir ücret almaz. Vasi vasilik görevini yerine getirdiği için ücret alabilir.

-Velayet hakkından önceden feragat etmek ya da istifa etmek mümkün değildir. Ancak şartları varsa kişi vasi olarak atanmaktan kaçınabilir. Bazı durumlarda da vasinin vasilik görevinden istifa etmesi mümkündür.

Ankaranın başarılı ve deneyimli boşanma avukatlarından olan Avukat Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi olarak bu yazımızda, vesayet nedir konusu ele alınmıştır. Tarafların hak kaybına uğramaması ve bu zorlu süreci daha iyi atlatabilmeleri için eşler arasındaki uyuşmazlıkların alanında uzman avukatlarla birlikte gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu aşamada Ankara Boşanma Avukatı Esra Demirel ve Demirel Hukuk Ofisi bilgi ve tecrübesiyle hukuki sorunlarınızın çözümünde danışmanınız ve desteğiniz olacaktır.